Ідэя ўсталяваць крыж належыць берасцейцам Ігару Наймушыну, Мікалаю Дарашэнку і Ігару Бараноўскаму. Вырабіў яго прадпрымальнік Пётр Каян.
«Летам мы ездзілі ў пілігрымку — гэта шлях ад Віцебска да Полацка ў памяць аб беларускіх мучаніках, манахах-базыльянах з Полацку, якія былі зарубленыя ў Сафійскім саборы світай Пятра I, — распавёў «БГ» Ігар Наймушын. — Па дарозе мы заехалі ў Курапаты. Гэтае месца нас вельмі ўразіла. Там устаноўлена каля тысячы крыжоў. І, што важна, гэта народны мемарыял, які ствараўся насуперак уладам. Па вяртанні мы вырашылі, што паставім там крыж ад берасцейцаў».
Хоць ідэя ўсталяваць крыж нарадзілася ў сябраў грэка-каталіцкай парафіі, да яе далучыліся прадстаўнікі розных канфесій (праваслаўныя, католікі і г. д.) і прафесій (прадпрымальнікі, выкладчыкі, журналісты і г. д.).
«Вядома, што ў Заходняй Беларусі ў 1939 — 41 гадах было рэпрэсавана больш за 125 тысяч чалавек. Многія з іх былі растраляныя, у тым ліку ў Курапатах. Мы падумалі, што будзе правільна, каб гэта быў крыж не толькі ад нас, грэка-католікаў, але і каб далучыліся да гэтай справы нашыя сябры, — адзначыў рэдактар газеты «Царква» Ігар Бараноўскі. — Мы вельмі рады, што далучыліся і праваслаўныя, і пратэстанты, і рыма-католікі, і проста людзі добрай волі. Курапаты для беларусаў — знакавае месца. І літаральна за тыдзень удалося сабраць даволі значную суму, якая пакрыла ўсе нашыя выдаткі. У многіх з нас ёсць рэпрэсаваныя, у тым ліку і ў мяне. Ёсць тыя, хто загінуў невядома дзе ў ГУЛАГу. Таму гэта крыж памяці нашых сваякоў».
У пятніцу 13 лістапада ў Палацы мастацтваў у Мінску адкрыецца дакументальна-мастацкая выстава «Праўда пра Курапаты. Факты, дакументы, сведчанні». На ёй можна будзе ўбачыць унікальныя дакументы, здымкі, артэфакты, большасць якіх дэманструецца ўпершыню.
Крыж выраблены з сасны і знізу абшыты лістоўніцай. Яго вышыня над зямлёй больш за 4,3 м. Крыж мае традыцыйны для Заходняга Палесся выгляд простага чатырохканцовага крыжа. Такія чатырохканцовыя крыжы можна сустрэць на Століншчыне, Піншчыне, пад Берасцем, дзе-небудзь у пушчанскіх вёсках.
«Калісьці і праваслаўныя, і ўніяты, і рыма-католікі ставілі звычайны чатырохканцовы крыж на нашых землях. І гэта правільна, бо Хрыстос быў распяты на адным крыжы. Мы шукалі такую традыцыйную форму», — дадаў Ігар Бараноўскі.
Крыж лёгка адшукаць. Ён знаходзіцца непадалёку ад мемарыяльнага знака ў выглядзе лавы, які падараваў прэзідэнт ЗША ад амерыканскага народа дзеля пашаны і памяці пра тысячы бязвінных ахвяраў беларускага народа.
Пасля ўстаноўкі крыж асвяціў грэка-каталіцкі святар з Берасця Ігар Кандрацьеў.
По словах Ігара Наймушына, у планах — паставіць крыжы ад кожнага горада Берасцейшчыны і, магчыма, імянныя крыжы.
Даведка «БГ»:
Курапаты — лясны масіў на паўночнай мяжы Мінска, дзе былі выяўлены масавыя пахаванні людзей, якіх расстралялі органы НКУС у 1937 — 41 гг. Колькасць ахвяр дакладна не высветленая. Розныя крыніцы называюць ад 7 тыс. да 250 тыс. ахвяр.
Фота: Ігар Бараноўскі, Яўген Бяласін
Наш канал в Telegram. Присоединяйтесь!
Есть о чем рассказать? Пишите в наш Telegram-бот. Это анонимно и быстро
Подпишитесь на наши новости в Google