Андрэй Шклёда распавёў “Брэсцкай газеце”, як 28 год займаецца музычнымі інструментамі, як выпадкова трапіў у Пінскі РАУС 10 жніўня 2020 года і быў вымушаны пакінуць Беларусь. Цяпер у Празе Андрэй таксама займаецца вырабам музычных інструментаў.
– Мне 42 гады, я нарадзіўся ў Пінску і з падлеткавага ўзросту займаўся музычнымі інструментамі. Ніякая іншая праца мяне не цікавіла. Рамантаваў іх, наладжваў з 14 гадоў. Зрабіў спачатку балалайку, потым гітару. Трошку яна грала, першы блін комам, як кажуць. А потым стала лепш атрымлівацца. Збольшага вучыўся гэтаму сам. У асноўным займаўся скрыпкамі, гітарамі. Гітары рабіў класічныя, эстрадныя, электра.
Гітара ад майстра розніцца ад фабрычнай гукам. Я купляю найлепшае дрэва, выкарыстоўваю лепшы клей, лак. На фабрыцы гітары лакіруюць тым жа лакам, што і мэблю, і гэта адлюстроўваецца на гуку. Майстар можа дастасаваць інструмент да індывідуальных патрэб музыканта.
Пазней стаў рабіць і гістарычныя музычныя інструменты. Мяне вучыў пінскі майстар Юрый Дубнавіцкі: лютні барочныя, арфы. Сам я зрабіў яшчэ клавесін, віёлы, гуслі, дуды, колавыя ліры, цымбалы. Быў дужа зацікаўлены гістарычнымі інструментамі. Ездзіў таксама вучыцца да майстроў у Санкт-Пецярбург і Маскву. У нас у Пінску было шмат майстроў. Горад малы, але творчы.
Читайте также: «Ощущение, что мы в Беларуси будущего». История брестской семьи, которая не захотела, чтобы детей воспитывала система
Мае вырабы куплялі ў асноўным беларусы і расіяне, троху менш – украінцы. Былі кліенты і з іншых краін. Гэта быў мой асноўны занятак, я з гэтага жыў. Новых інструментаў я зрабіў менш, чым адрамантаваў. Шмат маіх вучняў сталі самастойнымі майстрамі. Жывуць цяпер па ўсёй Беларусі, у Брэце, у Мінску. Нехта ў Польшчы, нехта ў Расіі.
Я вучыўся таксама граць, год у Акадэміі Гётэ ў Аксэля Вольфа па класе барочнай лютні і барочнай гітары. Гэта міжнародны праект, які праходзіць штогод у новай краіне. Заняткі адбываліся ў Мірскім замку. А так у 16 год пару месяцаў толькі павучыўся ў музычнай школе.
Быў такі момант, што мне перасталі даваць замовы з беларускіх дзяржаўных устаноў. Вызначылі невялікую колькасць майстроў, з якімі працавалі, а астатнім – нічога. Адзін чыноўнік мне так і сказаў “Вы тут непатрэбны, едзьце ў Польшчу”. Ну, я пакрыўдзіўся і сапраўды паехаў. Там працаваў у розных месцах, збіраў грошы. Зрабіў толькі адну скрыпку за два гады, шмат было замоў на рамонт скрыпак і гітар, любімай справы не кідаў. Удзельнічаў у кірмашы традыцыйных музычных інструментаў.
Пакуль жыў у Польшчы, бывала, чуў ад беларусаў, што я не патрыёт, бо з’ехаў. Ну дык, думаў, буду патрыётам, увесну 2020-га вярнуўся, купіў хату ў вёсцы Кудрычы пад Пінскам, абсталяваў там майстэрню, пасадзіў гарод. Туды пераехала мая жонка з сынам.
– Улетку 2020-га я палітыкай увогуле не цікавіўся. У 1990-х быў у маім жыцці такі перыяд грамадзянскай актыўнасці, я ўдзельнічаў у працы пінскай ячэйкі беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі “Народная грамада”. Дзевяностыя былі вельмі цяжкім часам, мая сям’я сапраўды галадала.
Я разумеў, што трэба нешта рабіць, нешта мяняць. Быў такі парыў. А потым пабачыў, што асабліва нічога не зробіш. Нейкі час мяне ў Пінску не хацелі браць ні на якую працу, казалі “Вы былі ў апазіцыі, Вы ў нас у спісах” і адмаўлялі, адмаўлялі, адмаўлялі…
Читайте также: «Я тут чужынец, і гэта нармальна»: брестчанин Виктор Климус делится впечатлениями о жизни белоруса в Варшаве
У 2009-м пераехаў у Мазыр, ажаніўся, працаваў у музычнай школе, стварыў ансамбль Alba Ruthenia. Стала больш замоў на выраб інструментаў, жыццё ішло – і неяк было не да палітыкі. Былі ў мяне пчолы, агароды, будаваў майстэрню.
10 жніўня 2020-га я ехаў на ровары з Пінска ў вёску, брату трэба было дапамагчы капаць бульбу. Мы чулі, што 9-га быў нейкі мітынг, думалі, – праедзем па горадзе, паглядзім. А там была спецаперацыя, усіх хапалі. Мы былі ўжо зусім у іншым месцы, але трапілі таксама.
У міліцыі мяне моцна пабілі, я шмат разоў распавядаў у інтэрв’ю пра гэту жахлівую ноч. Што потым было рабіць – незразумела. Калі б я трапіў у бальніцу, то пэўна ў рэанімацыю. Але мне пагражалі, я нікуды не звяртаўся, ляжаў проста ў брата ў вёсцы. Такі быў час, што я баяўся. Думаў – як буду жыць, то буду, а як не – то не.
Я ігнараваў павесткі, што мне прыходзілі. А на брата завялі крымінальную справу як на ўдзельніка, а потым арганізатара масавых беспарадкаў. Ну, думаю, зараз і з мяне зробяць “арганізатара”. Вырашыў, што трэба з’язджаць, усё, што меў, прадаў.
– У Прагу я прыехаў у верасні 2020-га разам з братам. Спачатку вагаўся, думаў, можа, лепш у Польшчу: да пачатку эпідэміі я там пару год працаваў, вывучыў мову. Але ў Чэхіі нас з братам чакалі, абяцалі дапамогу, і мы вырашылі ўсё ж ехаць туды. Праз пару месяцаў да нас далучыліся нашы сем’і.
Чэскі ўрад дапамог нам жытлом, давалі грошы на першы час, мы купілі ў кватэру лядоўню, мэблю, усё неабходнае па гаспадарцы. Нам далі магчымасць асвоіцца ў новай краіне, некаторы час нават дзейнічала забарона на працу. Можна прайсці розныя курсы перакваліфікацыі, адвучыцца на правы.
Мне дапамаглі лекамі. Я змог сабе дазволіць больш за паўгода не працаваць, толькі праходзіць рэабілітацыю. Калі арганізм пакінуць у спакоі, ён і сам аднаўляецца, а з прафесійнай дапамогай гэты працэс ідзе значна хутчэй.
Мы з сям’ёй жывем у трохпакаёвай кватэры ў Празе. У нас вялікі зал, частку яго я абсталяваў пад майстэрню. Купіў дрэва, станкі, прылады, пілы, гэблікі, лакі. Раблю цяпер гітару на замову беларусаў, якія жывуць у Чэхіі. Ужо гатовы грыф і корпус, засталося склеіць, палакаваць.
Читайте также: Свозил жену в Чехию. Председателя АБФФ Базанова и его жену подозревают в нарушении мер защиты. Они задержаны
Такая гітара каштуе каля тысячы даляраў, рабіць яе – каля двух з паловай месяцаў. Пакуль яна сохне, можна паралельна займацца іншымі музычнымі інструментамі. Калі б я меў прылады і станкі, з якімі працаваў у Беларусі, то зрабіў бы хутчэй, мо за месяц. Там у мяне ўжо было ўсё адладжана.
Ёсць замова яшчэ на адну гітару, пачынаю яе рабіць таксама. Адна гітара семіструнная, другая шасціструнная. Я ўжо прадаў у Чэхіі дзве скрыпкі свайго вырабу. Як у Беларусі працаваў рукамі, так і тут працую. І там рабіў музычныя інструменты, і тут раблю.
Бывае, нас з братам клічуць выступіць на фестывалях. Гралі на Купалле, за лета выступалі мо пяць разоў. Ну і так хаця б раз на некалькі месяцаў выступаем. Брат грае на джамбэі, розных перкусійных і шумавых інструментах, на флейце, на гітары. Я граю практычна на ўсіх інструментах, якія вырабляю. Граем сваю музыку, імправізацыю. Троху класіку таксама. Хаця класіка ўжо троху прыелася, яна такая аднастайная.
Калі працаваць, у Чэхіі можна зарабіць добрыя грошы. Зразумела, што працаваць цяжка, як усюды: што ў Беларусі, што ў Польшчы, што ў іншых краінах… Трэба вывучыць мову. Беларусу гэта не вельмі цяжка: я вучыў чэскую, як і польскую, на працы. Цяпер трохі блытаюцца ў галаве польскія і чэскія словы. Жывем, хоць не заўсёды лёгка, але галоўнае, што жывем!
Читайте также: От 500 до 700 тысяч человек могут подвергнуться системным репрессиям в Беларуси, прогнозирует политолог Павел Усов
Амнистия по-беларуски. Вступление в ШОС. Орбан в Москве и в Киеве. Россия везет американцам «секретный…
Праваабаронцы паведамілі пра 18 вызваленых палітвязняў, сярод іх толькі Рыгор Кастусёў хворы на анкалогію.
Брестчанку наказали по статье «содействие экстремизму» за 32 денежных перевода политзаключенным, которых обвинили в «преступлениях…
BGmedia посмотрело, кто отличился больше всех. Фантазии идеологов как нельзя лучше описал блогер Александр Кнырович.…
Делимся традиционной подборкой юмора, веселых картинок и острых замечаний по событиям прошедшей недели.
Беларусь в лице Лукашенко, вступая в эту организацию, предоставляет Китаю возможность прямого транзита в страны…